فهرست مطالب

نشریه نمک
سال یکم شماره 3 (زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/08/18
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مهران آرین صفحات 1-13
    مرزهای زمینشناسی یکی از مسائل جالب و قابل توجه در علم زمین شناسی است و پژوهشگران پس از مطالعه مناطق گوناگون و تشخیص اختلافات عمده بین آن ها، حدود یا مرزهایشان را معین میسازند. مرز البرز ایران مرکزی، یکی از مسائل بحث برانگیز زمینشناسی ایران به شمار میآید و در این مقاله، سعی شده تا ضمن تبیین مفهوم زمینشناختی مرز، وجود یا عدم وجود آن در گسترهای واقع در خاور تهران تا خاور سمنان، از دیدگاه ساختاری مورد ارزیابی قرار گیرد. به این منظور، ابتدا منطقه مورد مطالعه براساس زمینریختشناسی به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیمبندی شد. سپس ویژگی های واحدهای نهشته شده در دو بخش یاد شده، در درازای زمان زمینشناسی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. از سوی دیگر با معرفی تفاوتهای سبکدگرشکلی، دو بخش مورد نظر به عنوان دو منطقه ساختاری رسوبی مجزا در نظر گرفته شدند. سرانجام وجود یک مرز زمینشناسی منطبق بر سامانه های گسلی عطاری، شمال سمنان، شمال سرخه، گرمسار و پارچین، بین آن ها تایید گردید. همچنین، گسلهای قراول کوه، گرمسار و پارچین به عنوان عامل اصلی به سطح رسیدن نمکها در مرز البرز ایران مرکزی مطرح شده اند و سازندهای کند و قرمز زیرین، سنگ مادر نمکهای به سطح رسیده هستند.
    کلیدواژگان: مرز زمینشناسی، البرز، ایرانمرکزی، گسل، نمک
  • محمود حاجیان برزی، داود جهانی، سیدمحسن آلعلی صفحات 15-24
    سازند دشتک (تریاس میانی) یکی از مهمترین پوش سنگهای مخازن گازی گروه دهرم (پرموتریاس) در جنوب غرب ایران است. این سازند در برش سطحی کوه سورمه به ضخامت 625 متر و در برش زیرسطحی چاه سرتل-1 به ضخامت بیش از 2100 متر بوده و عمدتا از انیدریت/ژیپس، دولومیت، سنگ آهک و شیل تشکیل شده است. سازند دشتک در برشهای یاد شده از رخساره های وابسته به محیطهای سبخا، پهنه های جزر و مدی، تالاب و سد پدید آمده اند. کانی های تبخیری بیشتر دربرگیرندهی ساخت های لای های و نودولی و بافتهای بلوری، سوزنی، فیبری، تیغهای، تلفیقی و سیمان پرکننده هستند. بررسی ساختها و بافتهای یاد شده نشان میدهند که آنها بیشتر در مرحلهی همزمان با رسوبگذاری (سبخا/پهنه های جزر و مدی) یا در مرحلهی فرآیندهای دیاژنزی پیشین پدید آمدهاند.
    کلیدواژگان: سازند دشتک، پوشسنگ، کانیهای تبخیری، ساخت، بافت، دیاژنز، حوضهی رسوبی زاگرس
  • مریم کشاورز صفیئی، محمدعلی گنجویان، محمد علی کاوسی، عباس بحرودی، جواد باقری باقری صفحات 25-35
    ساختارنمکی نصر آباد کاشان در حوضه ی ایران مرکزی واقع شده و به لحاظ موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی منطقه، حائز اهمیت است. از آن جا که این ساختار نمکی جزء ساختار های نمکی مدفون است، مطالعات ژئوفیزیکی و ساختمانی جزء جداییناپذیر مطالعات اکتشافی آن می باشد. در این پژوهش با استفاده از داده های لرزه ای، چاه و گرانی سنجی، پایگاه اطلاعاتی تهیه شد و پس از آن موقعیت و وضعیت ساختار نمکی مشخص گردید. پس از تفسیر داده های لرزه ای نقش ساختار نمکی، تاثیر آن در ساختار های منطقه بررسی شد و خاستگاه نمک مربوط به سازند سرخ پایینی تشخیص داده شد. در مرحله ی بعد با استفاده از روش های زمین آمار و نرم افزار پترل، مدل سهبعدی ساختار نمکی تهیه گردید. با استفاده از محاسبات حجمی و داده های سازند های بالا و پایین نمک و پارامتر های مربوط به ساختار نمک، میزان حجم نمک تخمین زده و خاستگاه نمک مشخص گردید و جهت مطالعه در فاز های بعدی پروژه ذخیرهسازی گاز طبیعی ارائه شد.
    کلیدواژگان: ذخیره سازی گاز طبیعی، ایران مرکزی، ساختار نمکی مدفون، نصرآباد کاشان، مدل سازی سه بعدی
  • مریم کارگر راضی، مهدی امام زاده، منوچهر محمدی صفحات 37-45
    در این تحقیق اثر نمک تیوسولفات سدیم درفرایند لیچینگ کنسانترهی حاصل از فلوتاسیون کانی پرمس سولفیدی جهت انحلال طلا در سیستم تیوسولفات-آمونیاک بررسی شد. در عملیات لیچینگ، وجود کانی پیریت وکالکوپیریت آزادسازی طلا را دشوار میکند. حضور یونهای تیوسولفات در تشکیل کمپلکس با طلا و جدایش آن از محلول و همچنین در جانشینی با آمونیاک در کمپلکس آمونیاکی مس در فرآیند لیچینگ تحت11-5/10 pH= و دمای محیط، نسبت مناسبی از سیستم تیوسولفات-آمونیاک را مشخص میکند. طراحی آزمایشهای لیچینگ و نتایج تجربی، مقدار بازیابی طلا را در 24 ساعت اول به مقدار53% وکمترین میزان را 12% پس از 72 ساعت برای نسبت 1:2 تیوسولفات-آمونیاک نشان داد.
    کلیدواژگان: تیوسولفات سدیم، لیچینگ طلا، سیستم تیوسولفات - آمونیاک
  • محبوبه مسرورنیا، شیرین علمی، مریم عبدالجوادی، دنیا عارفی، تکتم پدرام صفحات 47-54
    یک روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی ترکیب شده با اسپکتروفوتومتری مرئی- ماوراء بنفش برای اندازهگیری دوپامین موجود در پلاسمای خون بیماران قلبی مورد استفاده قرار گرفت که α سیکلو دکسترین 3a(6- مونو – برمو – پنتا – -N استیل – -L فنیل آلانینو)حل شده در دیکلرواتان به عنوان لیگاند استخراج کننده به کار گرفته شد.این روش بسیار ساده و سریع برای استخراج و تغلیظ این دارو در پلاسمای خون است. مخلوط 90 میکرو لیتر از سیکلودکسترین حل شده در دیکلرواتان به عنوان لیگاند استخراج کننده و 200 میکرولیتر از استن به عنوان حلال پخش کننده به سرعت درون 2 میلی لیتر محلول آبی توسط سرنگ تزریق شد. محلول کلوئیدی تشکیل شد که بعد از سانتریفیوژ10 میکرولیتر از مایع جمع شده در انتهای لوله سانتریفوژ برداشته شده و به سل اسپکترو فوتومتر منتقل شده و با حلال آلی به حجم رسانیده و مورد اندازهگیری قرار گرفت. فاکتورهای مورد بررسی عبارتند از نوع و مقدار حلال آلی، نوع و مقدار حلال پخش کننده، غلظت لیگاند استخراج کننده، حجم محلول آبی، تاثیر pH، زمان استخراج زمان، سانتریفوژ، تاثیر غلظت نمک. فاکتور تغلیظ و درصد بازیافت به دست آمده تحت شرایط بهینه 295 و102%-98% به دست آمد. ناحیهی خطی منحنی کالیبراسیون ppm400-ppm 10و حد تشخیص 265/0 به دست آمد. تکرارپذیری روش 49/4(5 n=)برای دوپامین ppm50 است. روش مورد اندازهگیری دوپامین در پلاسمای خون انسان استفاده شد.
    کلیدواژگان: میکرواستخراج مایع، مایع پخشی، اسپکتروفوتومتری، اندازهگیری دوپامین، نمونه های پلاسمایخون
  • رعنا برازنده، هادی اسدی رحمانی صفحات 55-62
    این تحقیق به منظور بررسی تاثیر شوری بر کارایی توان تثبیت ازت ملکولی توسط باکتری ریزوبیوم همزیست با لگوم سویا صورت گرفته است. شوری آب و خاک از مهم ترین موانع افزیش تولید محصولات کشاورزی در جهان به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک است، همچنین نیتروژن یکی از عناصر پرنیاز و کلیدی برای رشد گیاه است. استفاده از کودهای بیولوژیک برای تثبیت نیتروژن ملکولی می تواند جایگزین مناسب تری برای کودهای شیمیایی باشد. آزمایش گلخانه ای به منظور بررسی اثر تنش شوری بر روی وزن خشک اندام هوایی گیاه، وزن خشک ریشه و درصد نیتروژن جذب شده توسط گیاه، صورت گرفت. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار: شاهد، نیتروژن محلول، مایه تلقیح به فرم گرانول و فرم پودری در 4 تکرار و به مدت 90 روز انجام گرفت. سطوح شوری اعمال شده: آبیاری با آب مقطر، EC=4، EC=8 ds/m بودند. پس از 90 روز، بخش هوایی هر گیاه از محل طوقه قطع و درون پاکت های خاصی قرار گرفت و وزن خشک آن ها پس از قرار دادن در آون با دمای 110 درجه و بمدت 48 ساعت تعیین گردید. سیستم ریشه ای گیاه نیز به طور کامل از خاک خارج شده و وزن خشک آن تعیین گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SAS و رسم نمودارها با Excel انجام شد. نتایج نشان دادند که در مقدار محصول تولید شده یعنی وزن خشک اندام هوایی گیاه و وزن خشک ریشه، از نظر آماری بین تیمارهای مختلف شوری تفاوت معنی داری وجود دارد. در تیمار آبیاری با آب مقطر، بیشترین مقدار جذب نیتروژن توسط گیاه مربوط به تیمار فرم پودری مایه تلقیح وبعد به ترتیب تیمار مایه تلقیح به فرم گرانول و نیتروژن محلول و شاهد بوده است. ولی در سطوح شوری 4 و 8 دسی زیمنس بر متر، بیشترین مقدار جذب مربوط به تیمار مایه تلقیح به فرم گرانول و بعد به ترتیب تیمار پودری مایه تلقیح، تیمار نیتروژن محلول و تیمار شاهد بوده است.
    کلیدواژگان: گرانول، مایه تلقیح، لگوم، کود بیولوژیک
  • پروین محمودی قادی، زرین تاج علی پور، عبدالکریم کا شی صفحات 63-70
    شوری، یکی از مهم ترین تنش های غیر زنده ای است که باعث کاهش قابلیت تولید محصول در خاک های مناطق خشک و نیمه خشک می شود. در این آزمایش گلخانه ای گیاه گوجه فرنگی رقم ارگون، در چهار سطح شوری (1، 5/3، 5 و 9 دسی زیمنس بر متر) از مخلوط نمک های (کلرید سدیم + کلرید کلسیم + کلرید منیزیم با نسبت اکی والان مختلف)، دو سطح باکتری تیوباسیلوس (T0 بدون باکتری و T1 مایه تلقیح تیوباسیلوس) و دو سطح گوگرد (S0 بدون گوگرد و S1 1000 کیلوگرم در هکتار) در نظر گرفته شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل و بر اساس طرح پایه ی کاملا تصادفی، در شانزده تیمار و چهار تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه ی واریانس نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش شوری بر تمام صفات اندازه گیری شده، در سطح یک درصد معنی داار بوده است. همچنین بررسی ها در این آزمایش نشان داد حضور گوگرد تاثیر معنی داری بر عملکرد، وزن متوسط میوه، درصد ماده خشک میوه، وزن تر و خشک ریشه و طول بوته نسبت به شاهد دارد. اثر باکتری بر صفات اندازه گیری شده معنی دار نبوده است. اثر متقابل باکتری و گوگرد بر وزن تر و خشک ریشه و همچنین اثر متقابل شوری و گوگرد بر وزن تر ریشه معنی دار گردید.
    کلیدواژگان: تنش، گوگرد، رشد، باکتری
  • زهرا منافی، مریم کارگرراضی صفحات 71-76
    به منظور رشد و فعالیت میکروارگانیسمها و استفاده از آنها در فرایند بیولیچینگ، باید مواد مغذی و فاکتورهای موثر در رشد و متابولیسم در اختیار آنها قرار گیرد. در پژوهش حاضر عملکرد میکروارگانیسمهای کاربردی در فرایند بیولیچینگ در محیط کشتهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور از 5 محیط کشت مختلف با نمکهای شیمیایی متفاوت استفاده شد. برای انجام این آزمایش، عملکرد میکروارگانیسمها در استحصال مس از کانسنگ کمعیار سولفیدی در محیط کشتهای Norris، HP، D2، D1 و 9K به طور جداگانه بررسی گردید. به این ترتیب که در 5 ارلن 500 لیتری، میکروارگانیسمها در مجاورت کانسنگ کمعیار سولفیدی قرار گرفتند، با این تفاوت که از محیط کشتهای مختلف استفاده شد. pH تمامی محیطها دو نگه داشته شد و به مدت 7 روز در انکوباتور شیکردار گرمخانه قرار گرفت. Eh، pH و تعداد باکتری ها نیز به طور روزانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نرخ استحصال مس در محیط کشت 9K از سایر محیط کشتها بیشتر بوده و 90 درصد از محتوای مس کانسنگ استحصال گردید.
    کلیدواژگان: میکرو ارگانیسم، محیط کشت نمکی، بیولیچینگ، کانی مس
|
  • Mehran Arian Pages 1-13
    One of the most important problems in geology is determination of geological boundaries. The Alborz – Central Iran border zone is one of them and in this paper، geological concept of the Alborz – Central Iran border zone from the east of Tehran to the east of Semnan has investigated. In order to this، investigation area has divided to the northern and southern parts by consideration of geomorphologic characteristics. Then، sedimentary deposits of above parts have investigated and compared along the geologic time. On the other hand، there are two tectono-sedimentary zones، according to deformational style differences in the northern and southern parts. Finally، Attary، north Semnan، north Sorkheh، Garmsar and Parchin fault systems have considered as a geological boundary between two tectono-sedimentary zones. Also، Gharavol Kuh، Garmsar and Parchin faults have considered as a main factor of the surficial appearance of salt deposits in the Alborz – Central Iran border zone from the east of Tehran to the east of Semnan. These deposits are related to the Kond and the Lower Red formations
    Keywords: Geological Boundary, Alborz, Central Iran, Fault, Salt
  • Mahmoud Hajian, Davood Jahani, Seyed Mohsen Alali Pages 15-24
    The Dashtak Formation (Middle Triassic) is one of the most important cap rocks of the Dehram group (Permo-Triassic) gas reservoirs in southwest of Iran. This formation has 625 m thickness in Kuh-e-Surmeh surface section and more than 2100 m thickness in Sartal-1 well and mainly consists of anhydrite/gypsum، dolomite، limestone and shale. The Dashtak Formation in these sections consists of various facies which related to sabkha، tidal flats، lagoon and barrier environments. Evaporite minerals mainly composed layerd and nodular structures and crystalline، needle، fibrous، lath/bladed، combination and pore-filling cement textures. Investigation of these structures and textures shows that the most of them were formed syndepotional (sabkha/tidal flats) and early diagenetic processes.
    Keywords: Dashtak Formation, Cap rock, Evaporite minerals, Structure, Texture, Diagenesis, Zagros Basin
  • Maryam Keshavarz Safii, Mohammadali Ganjavhian, Mohammadali Kavoosi, Abbas Bahroudi, Javad Bagheri Pages 25-35
    NasrAbad-eKashansaltstructure locates in Central Iran Basin، which is important fromitsstrategic and geographic situation. As it isa buriedsaltstructuresogeophysical and structural studiesarean integrated part ofexploration activities. Geodatabaseis a combination of seismic، wellandgravity data together with geological information/data. Seismic interpretation along with gravity and well data analyses suggest that the salt structure origin is related to Lower Red Formationevaporites. 3D-modelingof salt structure was created by geostatisticalmethodsandPetrel software. In order to gasstorageprojects، estimation of saltvolume and the origin of salt is necessary، which were presented by calculation of salt volume،surface geology evidence and deeper information data along withtheir relationship.
    Keywords: Natural gas storage, Central Iran, Buriedsalt structures, NasrAbad, eKashan, 3D, modeling
  • Maryam Kargar Razi, Mahdi Emamzadeh, Manouchehr Mohammadi Pages 37-45
    In this research the effect of sodium thiosulfate salt was considered for gold extraction from concentrate floatation of high copper grade sulfide ore in leaching process. Gold obtaining in the presences of pyrite and chalcopyrite minerals in leaching process is difficult. In thiosulfate ammonia and thiosulfate system، gold complex formation is considered in pH=10. 5-11 and room temperature. The experiments design of leaching bases، The results show that the maximum gold recovery for 1:3 of thiosulate is obtained، in 24 hrs and decreases to 12 percent after 72 hrs.
    Keywords: Sodium thiosulfate, gold leaching, thiosulfate, ammonia system
  • Maboobeh Masrornia, Shirin Elmi, Maryam Abdoljavadi, Doya Arefi, Toktam Pedram Pages 47-54
    A new method of dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) combined with Spectrophotometry UV-Vis was proposed for the dopamin determination using (6 [monoboromo-panta-N-acotil-L-phenil alanino] -α-cyclodextrin) (3a-e-CD) as chelating agent from human blood plasma samples. This is a very simple and rapid method for the extraction and preconcentration of dopamin from human blood plasma sample. In this method، theappropriate mixture of extraction solvent (including 3a-e-CD) and disperser solvent (acton) was injected rapidly into the aqueous sample by syringe. Then، cloudy solution was formed. The mixture was centrifuged and the sediment on the bottom of the conical test tube removedthen injected to the cell sphectrophotometry and diluted with organic solvent. Some important parameters، such as kind and volume of extraction and disperser solvent، concentration of the chelating agent، extraction time، centrifuge time، pH and ionic strength of the aqueous solution were optimized. Under the optimal conditions، the enrichment factor and extraction recoveries were 295، %98-102% respectively. The linear range 10-400ppm and limit detection 0. 265 ppm were determined. The relative standard detection (R. S. D%) for 50 ppm of dopamine was 4/49% (n=5). The performance of the proposed technique was evaluated for determination of dopamine in blood plasma.
    Keywords: dispersive liquid, liquid microextraction (DLLME), spectrophotometry, dopamine determination, human blood plasma sample
  • Hadi Asadirahmani Pages 55-62
    This experiment was conducted to investigate the effect of salinity on nitrogen fixation in Rhizobia and soybean symbiosis system. Soil and water salinity are the most important factors to decrease of agricultural productions in arid and semi-arid regions. Also nitrogen is one of the macro elements that plants need to growth. Biological fertilizers can use instead of chemical fertilizers for nitrogen fixation. In order to study of salinity effect on the dry matter production for both above ground portions and the roots and also percentage of the plant uptake Nitrogen، a greenhouse experiment was conducted. Greenhouse experiment was done in a completely randomized factorial block design. 4 treatments (blank، Nitrogen، granular inoculant using and powder inoculant using) 3 levels of salinity (EC=0، 4، 8 ds/m) with 4 replications were used. After 90 days، in order to dry matter measurement، above ground portions and roots were cut and put in 110ͦc oven for 48 hours. The data were analyzed by SAS software for statistical evaluations. Results showed that the amounts of dry matter production for both above ground portions and the roots and also the plant nitrogen uptake percentage were shown significant difference between salinity treatments. In EC=0 ds/m، the powder form treatment was shown the highest nitrogen uptake percentage، then granular inoculant، nitrogen treatment and blank respectively. However in EC=4، 8 ds/m the granular form treatment was shown the highest nitrogen uptake percentage، then powder form inoculant، nitrogen treatment and blank respectively.
    Keywords: Granule, Inoculant, legume, Bio fertilizer
  • Zahra Manafi, Maryam Kargar Razi Pages 71-76
    Many micro organism need to nutrients for interplay nutrification. In this research، five kinds of micro organisms in different salts، HP،D2،D1 and 9k media were considered in bioleaching process. The specimens were performed in individual flasks that put in incubator for one week at 2 pH، the low grade sulfide ores were added to the micro organisms. The results showed the recovery rate copper extraction is 90% obtained in 9k media for low grade sulfide ore in Sarcheshmeh copper mine.
    Keywords: Micro organism, Salt culture, Bioleaching, Copper ore